बाइडेनलाई शुभकामना तथा बधाई नदिने राष्ट्रप्रमुखहरुमा रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन, चीनका राष्ट्रपति सि जिनपिङ, ब्राजिलका राष्ट्रपति जेअर बोल्सोनारो र टर्कीका राष्ट्रपति रजब तैयब एर्दोगान रहेका छन् ।
२०१६ मा जब डोनाल्ड ट्रम्पले राष्ट्रपतिको चुनाव जिते, त्यतिबेला २ घण्टामा भ्लादिमिर पुटिनले उनलाई बधाई दिएका थिए । यसपटक भने बाइडेनले जित्दा पुटिनले अहिलेसम्म बधाई दिएका छैनन् ।
क्रेमलिनका प्रवक्ताले भनेका छन्, ‘हामी औपचारिक निर्णय कुरिरहेका छौं ।’ ट्रम्पको पालामा रुसलाई सघाएको आरोप लाग्ने गरेको थियो । यद्यपि, ट्रम्पको पालामा पनि दुई देशबीच गम्भीर मतभेद मात्र नभएर टकरावको अवस्था थियो ।
ट्रम्पले कतिपय अवस्थामा रुस र पुटिनको प्रसंशा गर्दै आएका छन् ।
डेमोक्रेटहरुको नीति सधैं रुसविरुद्ध कडा र चीनप्रति नमर रहँदै आएको छ । ओबामा रुसलाई चुनौती मान्थे भने ट्रम्प चीनलाई । यसैले रुसले ट्रम्पलाई सहयोग गरिरहेको आरोप लाग्ने गरेको थियो ।
त्यसो त, चीनका राष्ट्रपति सि जिनपिङ पनि २०१६ मा ट्रम्पलाई तत्काल बधाई दिने शासकमा पर्दथे । बाइडेनको सवालमा भने चीन अहिलेसम्म मौन छ ।
ट्रम्पले सधैंभरी चीनविरुद्ध कडा कदम चाल्दै आए । उनी अहिले पनि कोरोना भाइरसलाई चिनियाँ भाइरस भन्छन् । उनी व्यापार युद्धमा पनि आक्रामक बन्दै आए । ट्रम्पकै कारण चिनियाँ कम्पनीहरुले संसारका कतिपय देशमा फाइभ जी नेटवर्कका लागि सम्झौता गर्न सकिरहेका छैनन् ।
कतिपयले भने बाइडेनको चीनप्रतिको नीति ट्रम्पको भन्दा आक्रामक रहने अनुमान गर्दै आएका छन् ।
बाइडेनलाई बधाईबारे चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता भन्छन्, ‘हामी अवस्था हेरिरहेका छौं । हामी अन्तर्राष्ट्रिय नियमअनुसार चल्छौं ।’
उता, २०१६ मा ट्रम्पले जितेपछि टर्कीमा कूको प्रयास भयो । तर एर्दोगान बचे । तब ट्रम्पले उनको प्रसंशा गरे । तर एर्दोगानको दुई कदमहरुले ट्रम्प भड्किन थाले । पहिलो हो- एर्दोगानले साउदी अरब र खाडी देशहरुको विरुद्ध पाकिस्तान, मलेसिया र ईरानसँग मिलेर गठबन्धन बनाए । यो कुरा ट्रम्पलाई मन परेन । दोस्रो- एर्दोगानले कट्टर इस्लामिक एजेन्डा सुरु गरे । यो अमेरिका, इजरायल र यूरोपका कयौं देशलाई मन परेन । यहाँ ट्रम्प हुनु र बाइडेन हुनुमा धेरै फरक नपर्ला ।
बाइडेनले हालसालै न्यूयोर्क टाइम्सलाई दिएको अन्तर्वार्तामा भनेका थिए, ‘टर्कीको नीति हामीलाई कुनै पनि हालतमा स्वीकार्य छैन । आईएसआईएस र अल कायदाका लागि एर्दोगानको नरम नीति पनि हामीलाई मञ्जुर छैन ।’ बाइडेनको इशारा काफी छ ।
अब कुरा बाँकी रह्यो बोल्सोनारोको । ट्रम्प र ब्राजिलका राष्ट्रपति बोल्सोनारोबीच सम्बन्ध बलियो छ । अमेरिकाकै आग्रहमा बोल्सोनारोले चिनियाँ कम्पनीमाथि कडाई गरे । फाइभजी नेटवर्कको सम्झौता पनि दिएनन् । उनले सिधै भनेका थिए कि अमेरिकामा दोस्रो कार्यकाल पनि ट्रम्पले जित्नुपर्छ ।
यति मात्र होइन, बोल्सोनारो एकपटक ‘ट्रम्प फर २०२०’ नारावाला टोपी पनि लगाएको देखिए । बाइडेनले यो सबै हेरिरहेका थिए होलान् । दुई देशबीच सीमा सम्बन्धि समस्या विद्यमान छ । ट्रम्पमाथि नश्लवादको आरोप लाग्दै आउँदा बोल्सोनारोले उनको बचाउ गर्दै आएका थिए ।
ब्राजिल सरकारका प्रवक्ता भन्छन्- हामी अमेरिकाको औपचारिक नतिजाको प्रतिक्षा गरिरहेका छौं ।’ (दैनिक भास्करबाट)
